Podstawowym zadaniem paznokci palców stóp jest ochrona paliczka dystalnego, zapewnienie mechanicznego wsparcia dla otaczających tkanek oraz zwiększenie wrażliwości dotykowej palców poprzez zapewnienie oparcia dla organów czucia w opuszkach palców (wyraźniejsza w obrębie palców dłoni).

Deformacje i patologie paznokci palców stóp skutkują poważnymi zaburzeniami funkcjonalnymi oraz kosmetycznymi. Najczęściej są wynikiem miejscowych urazów mechanicznych, powtarzających się mikrourazów (ucisk obuwia), zakażeń i chorób układowych.

Fizjologia

Kształt

Kształt płytki paznokcia odpowiada kształtowi kości paliczka dystalnego oraz tkanek miękkich, które go otaczają (stąd różnice w wyglądzie paznokci, próby zmiany naturalnego kształtu mogą skutkować ich wrastaniem, natomiast  patologiczne zmiany kostne zmieniają wygląd paznokci i ich otoczenia). Prawidłowy wzrost płytki paznokciowej palców stopy u dorosłego człowieka wynosi około 0,03-0,05 mm/dzień, a grubość płytki mieści się w granicach 0,5-1,0 mm. Kolor prawidłowej płytki jest bezbarwny, lekko różowy odcień nadaje łożysko znajdujące się pod płytką, a połysk nadaje obrąbek naskórkowy. Obrąbek naskórkowy (hyponychium – gładki brzeg skórny leżący na dystalnym końcu łoża paznokcia) chroni przed zakażeniem.
Podłużnie wzrastająca płytka stanowi rusztowanie dla tkanek miękkich, które ją otaczają, dlatego usunięcie paznokcia może prowadzić do deformacji wałów okołopaznokciowych.

Patologia

Zmiany zabarwienia, strukrury powierzchni, kształtu oraz szybkości wzrostu oraz ból są sygnałem nieprawidłowości  w pielęgnacji, biomechanice chodu lub sygnałem toczących się procesów chorobowych. Zmian jest wiele a diagnozowanie i leczenie ich na własna rękę często nie tylko nie przynosi efektów ale i szkodzi, doprowadzajac do kolejnych zmian:

Paznokieć wrastający

Paznokieć wkręcający się

Grzybica paznokci

Przerost paznokci (onychauxis)

Szponowatość (onychogryphosis)

Oddzielanie się płytki-onycholiza (onycholysis)

Złuszczanie płytki.

Choroby łoża paznokcia: krwiak podpaznokciowy, wyrośle kostne podpaznokciowe.

Choroby wału paznokcia: ziarniniak ropotwórczy, zakażenie wału paznokciowego- bakteryjne (tlenowe, beztlenowe, mieszane) i grzybicze -Candida albicans, brodawki okołopaznokcioe i podpaznokciowe.

Choroby macierzy paznokcia: brak paznokcia, skrzydlik paznokcia.

Zaburzenia paznokci uwarunkowane genetycznie: Choroba Dariera, pachyonychia-wrodzone zgrubienie paznokci, zespół paznokieć- rzepka.

 

Guzy:

Łagodne: Brodawki, włókniaki, włokniakorogowiec, ziarnianik ropotwórczy, glomus tumor, znamię barwnikowe, rogowiak kolczystokomórkowy.

Złośliwe: Podpaznokciowy czerniak złośliwy, rak kolczystokomórkowy, rak podstawnokomórkowy, przerzuty nowotworowe, Choroba Bowena.

Choroby o podłożu dermatologicznym: łuszczyca, wyprysk i kontaktowe zapalenie skóry, zakażenie bakteryjne skóry.